مواد مرتبط : , 257 , 256 , 251 , 248 , 247 , 237 , 229 , 223 , 216 , 206 , 205 , 203 , 169 , 152 , 98 , 97 , 96 , 95 , قانون مالیات های مستقیم
با موضوع : دستورالعمل ارشادی در خصوص نحوه تشخیص اعطای تخفیف و رد ننمودن دفاتر مودیان به مامورین تشخیص و ممیز کل و هیاتهای حل اختلاف
نظر به اینکه توسعه فرهنگ مالیاتی.تشخیص صحیح و مطالبه مالیاتها مطابق قوانین موضوعه.افزایش اعتماد مودیان محترم به مجریان مقررات و نظام مالیاتی.تشویق و فزونی انگیزه آنها به انجام وظایف قانونی در موعد مقرر.حل وفصل سریع و عادلانه اختلافات مالیاتی موجود بر اساس واقعیت و همچنین کاهش روند اختلافات مالیاتی در آینده.از هر حیث حائز اهمیت و مورد توجه مخصوص است.لذا به منظور تحقق اهداف مذکور مقرر می شود:
عموم مامورین تشخیص و مراجع حل اختلاف مالیاتی و سایر کارکنان وزارتخانه که به نحوی از انجام در امور مالیاتی ذیمدخل هستند.حسب مورد با رعایت دقیق و کامل مفاد این دستورالعمل انجام وظیفه نمایند.
الف:شناسایی فعالیت.نحوه تشخیص و مطالبه مالیات ازمودیان
1- در مراجعات به محل فعالیت یا تحصیل درآمد مودیان محترم برای انجام تحقیقات و کسب اطلاعات و اجرای صدر ماده 229 و همچنین در مواقع مراجعه آنها به محل اداره برای انجام امور قانونی.رعایت تعالیم اخلاقی ویژه کارکنان دولت جمهوری اسلامی ایران که متضمن رفتار محترمانه توام با حسن خلق.شکیبایی.سعه صدر و اجتناب از ایراد هر گونه سخن یا اقدامی که حاکی از پیشداوری غیر مستند و ناصواب می باشد از هر جهت ضروری بوده و قویا مورد تاکید است.اجابت خواسته های قانونی مودیان در اسرع وقت.وظیفه بسیار مهمی است که هیچگونه تعلّل و تاخیری نسبت به آن جایز نبوده و پذیرفته نخواهد شد.
2- رده های مختلف مامورین تشخیص در تحقیقات و رسیدگیهای محوله و تصمیمات متخذه و تنظیم گزارشها و سایر اموری که عهده دار هستند.باید دقت کافی مبذول و تکالیف خود را با رعایت کامل قوانین و آیین نامه سازمان تشخیص که به موجب آنها وظایف و اختیارات مخصوصه هر یک از رده های مامورین تشخیص معین شده است انجام دهند.موکدا متذکر می شود.لازم است ممیزین کل مالیاتی حسب وظایف قانونی خود بر نحوه انجام وظیفه و اقدامات مامورین تحت سرپرستی خود به طور تمام و کمال نظارت و اعمال مدیریت نموده و از اقدامات غیر موجه و خلاف مقررات عوامل زیر نظر خود با راهنمایی اصول پیشگیری و به ویژه با تعلیم و ارشاد به موقع مامورین تشخیص تحت سرپرستی ترتیبی فراهم آورند که گزارشها و اوراق تشخیص مالیات بر اساس واقعیت و رعایت و مقررات تنظیم و صادر شود تا منتهی به جلب اعتمادبیشتر مودیان و کاهش اختلافات مالیاتی گردد.
3-برگ تشخیص مالیات و گزارش مبنای صدور آن مربوط به هر یک از منابع مالیاتی که باشد.باید واجد کیفیّات و اختصاصات مقرر در ماده 237قانون بوده و در موارد تشخیص علی الراس.گزارش رسیدگی باید با رعایت کامل و دقیق شرایط مقرر در ماده 98 تنظیم گردد.بدیهی است در مواردیکه مودیان محترم از نحوه تشخیص مالیات استعلام می نمایند.امضاء کنندگان برگ تشخیص مکلفند وفق قسمت اخیر ماده 237 جزییات گزارش مبنای صدور برگ تشخیص را به آنها اعلام و توضیحات مورد نیاز را بدهند.
4- ابلاغ اوراق مالیاتی به خصوص ابلاغ درخواست ممیز مالیاتی از مودی برای آماده کردن دفاتر قانونی و اسناد و مدارک و ارایه آن در محل کار به ممیز(موضوع بند 2 ماده 97و صدر ماده 229) و اوراق تشخیص مالیات و آراء هیاتهای حل اختلاف مالیاتی و شعب شورای عالی مالیاتی که هر یک از آنها حسب مورد و شرایط خاص متضمن لزوم انجام وظایف و یا استفاده از اختیارات قانونی از طرف مودی در مواعد معینه می باشد.بسیار حائز اهمیت است.به همین جهت و با توجه به اصلاح تبصره ماده 203 قانون مالیاتهای مستقیم در مورد نحوه ابلاغ اوراق مالیاتی.وظیفه قانونی.شرعی.وجدانی و اخلاقی مامورینی که عهده دار ابلاغ اوراق مالیاتی می باشند.سنگینتر از قبل از اصلاحیه مزبور شده و لازم است حداکثر مساعی خودرا اعمال و جدا کوشش نمایند که اوراق مالیاتی به شخص مودی یا بستگان یا مستخدمین او یا اشخاص مقرر در مواد 205و206 حسب مورد و به ترتیب مقرر در قانون ابلاغ و حتی المقدور از اقدام به ابلاغ قانونی با استفاده از تبصره اصلاحی ماده 203 اجتناب و در مواردیکه استفاده از تبصره مزبور برای ابلاغ اوراق مالیاتی ضروری باشد.لازم است مراتب صحت وقوع ابلاغ به ترتیب مذکور به تایید مافوق بلافصل و مقام بعداز مافوق بلافصل ابلاغ کننده در ممیز کلی مربوط برسد.در هر حال باید توجه شود هر گاه مودی به هر طریق ممکن ثابت نماید اوراق مالیاتی مطابق موازین قانونی ابلاغ نشده است.حسب مورد ممکن است به لحاظ حصول مرور زمان مالیاتی متضمن ورود خسارت به دولت یا تضییع حقوق قانونی مودی بشود که قطعادر چنین مواردی مامورین مربوط مسئول عواقب قانونی و جبران خسارت وارده حسب احکام صادره قانونی خواهند بود.
بنابراین به منظور اجتناب از بروز مشکلاتی که ممکن است سببی عالی مالیاتی رسیده است.
علی اکبر عرب مازار
تهای حل اختلاف مالیاتی تصریح شد و به دلالت تبصره 3 ماده 21آیین نامه نحوه تنظیم و تحریر و نگاهداری دفاتر قانونی موضوع تبصره یک ماده 95 قانون.هیاتهای حل اختلاف مالیاتی علیرغم رد دفاتر توسط هیات سه نفره موضوع بند 3 ماده 97.باید به موارد اعتراض و دفاعیات مودی در خصوص رد دفاتر توجه و عنایت کافی مبذول و با ملاحظه اینکه اظهار نظر هیات مذکور نوعا محدود به اقامه دلایل عنوان شده از طرف ممیز و سر ممیز ذیربط بوده و به لحاظ ماهیت امر از اختیارات قانونی هیاتهای حل اختلاف مالیاتی برخوردار نمی باشد.در صورتی که حصول واقعیت و تعیین درآمد واقعی با قبول دفاتر ملازمه داشته و اعتراضات و دفاعیات مودی نیز در ماهیت موضوع رد دفاتر قرین صحت و واقعیت باشد.قبول دفاتر توسط هیاتهای حل اختلاف مالیاتی نه تنها مغایر مقررات نخواهد بود بلکه مورد نظر مقنن نیز می باشد. در این خصوص نظر هیاتهای حل اختلاف مالیاتی را از جهت اتخاذ ملاک قانونی به مفاد تبصره ماده 169 قانون جلب می نماید.به طوریکه ملاحظه می شود.طرف اعلام عدم رعایت موارد مذکور در ماده 169 توسط مودی از طرف ممیز مالیاتی موجب بی اعتباری دفاتر شده و هیات سه نفره موضوع بند 3 ماده 97 نظر به بی اعتباری دفاتر (رد دفاتر)می دهد و از این حیث برای قبول دفاتر اختیاری ندارد.حال آنکه رسیدگی به اعتراض مودی و تشخیص خارج از عهده مودی بودن عدم رعایت موارد مذکور در ماده 169 و عندالاقتضاء قبول و معتبر قلمداد کردن دفاتر از وظایف و اختیارات انحصاری هیاتهای اختلاف مالیاتی می باشد و به طور مسلم با توجه به آیین نامه موضوع تبصره 1 ماده 95 موارد مشابهی که در قانون و آیین نامه به آن تصریح نشده است وجود دارد و حالات مختلفی حادث می شود که هیاتهای حل اختلاف مالیاتی با اختیاراتی که از حیث ورود به ماهیت دارند می توانند رای به قبول دفاتر و تشخیص درآمد بر اساس دفاتر و اسناد و مدارک ابرازی مودی صادر نمایند و نباید از این بابت هیچگونه نگرانی خاطر و تردیدی داشته باشند.
2-2-7- بعضی از هیاتهای حل اختلاف مالیاتی صرف عدم انجام تکالیف مقرر در بند یک یا دو ماده 97توسط مودی مالیاتی را که از طرف مامورین مالیاتی ذیربط (ممیز و سر ممیز مالیاتی)منتهی به تشخیص علی الراس می شود.محمول بر اسقاط وظایف قانونی خود از حیث رسیدگی و توجه به موارد اعتراض مودی محسوب و بدون عنایت به دفاعیات اساسی مودی و اعلام وی مبنی بر اینکه دفاتر واسناد و مدارک با رعایت مقررات مربوط تهیه و تنظیم و تحریر و امکان تعیین درآمد واقعی از روی دفاتر و اسناد و مدارک وجود دارد.برخی مواقع با تعدیل ماخذ مالیات بر اساس دلایل دیگر و بعضی موارد با تایید برگ تشخیص مبادرت به صدور رای می نمایند.حال آنکه به دلالت حکم قسمت اخیر ماده 229 مراجع حل اختلاف مالیاتی نه تنها از استناد به اسناد و مدارک ارایه شده از طرف مودی برای تشخیص درآمد واقعی منع نشده اند .بلکه نظر مقنن و روح قانون همواره معطوف به تعیین درآمد واقعی بوده و می باشد.لذا اگر حصول به این مقصود از طریق استناد به اسناد و مدارک و دفاتر ارایه شده از طرف مودی امکان پذیر باشد.استفاده از آن موافق مقررات خواهد بود.لزوما اضافه و تاکید می شود بر خلاف تصور برخی از هیاتهای حل اختلاف مالیاتی حکم قسمت اخیر ماده 229 در خصوص تعیین درآمد واقعی از حیث موازین حقوقی از باب اختیار نبوده وبه لحاظ تاکید مقنن بر تعیین درآمد واقعی از الزامات قانونی است.زیرا تفوه به اختیاری بودن اجرای حکم مذکور موجب تشتت آراء و تفاوت رویه اجرای مقررات و اعمال سلیقه های اختیاری و گوناگون توسط هیاتهای حل اختلاف مالیاتی و بالمال دوری از عدالت مالیاتی که هرگز موافق نظر مقنن نبوده و نخواهد بود. می گردد و در هر حال حسب قسمت اخیر ماده 229 استناد به اسناد و مدارک مودی برای تعیین درآمد واقعی از الزاماتی است که به موجب اجرای صحیح قانون.اقامه حق و جلب اعتماد مودیان و نهایتا وصول مالیات حقه خواهد شد و باید همواره مورد توجه خاص هیاتهای حل اختلاف باشد.
3-2-7- هیاتهای حل اختلاف مالیاتی اعم از بدوی و تجدید نظر و همعرض موضوع ماده 257 و عندالاقتضاء هیات موضوع ماده 216 پس از رسیدگیهای قانونی و لازم از طرق مختلف و حصول نتیجه مبنی بر لزوم تعدیل ماخذ مالیات.به هر میزان که باشد.هیچگونه محدودیت قانونی ندارند و مفاد بند 2 ماده 247 مبنی بر توانایی مامورین تشخیص به اعتراض به آراء هیاتهای حل اختلاف مالیاتی که متضمن بیش از 20درصد اختلاف با ماخذ محاسبه مالیات مندرج در برگ تشخیص باشد و همچنین مفاد ماده 251 مبنی بر امکان اعتراض ممیز کل به شورای عالی مالیاتی نباید به هیچ وجه موجب عدم تعدیل ماخذ مالیات به میزانی که مودی استحقاق قانونی داشته است بشود.
مضافا مفاد بند مذکور و ماده یاد شده الزامی نبوده و چه بسا در صورتیکه مامورین تشخیص دارای اختیارات قانونی هیاتهای حل اختلاف مالیاتی بودند و اسناد و مدارک و دلایلی رایش از 20% میباشد لازم است با هماهنگی اتحادیه یا مجمع ذیربط برابر مقررات نسبت به دلایل مستند درآمد مودی در سال عملکرد 73 نسبت به سال قبل کاهش فاحش یافته باشد این گونه مودیان می توانند اظهارنامه عملکرد سال 73 خود را با توجه به دلایل فوق الذکمر در موعد مقرر تسلیم نمایند تا طبق مقررات مورد رسیدگی قرار گیرد . د- مودیانیکه مالیات مندرج در اظهارنامه عملکرد سال 1373 خود را براساس این توافقنامه نقدا پرداخت نمایند برگ مالیات قطعی ظرف یک ماه صادر و به آنان ابلاغ میگردد , و آن دسته از مودیانی که قادر به پرداخت مالیات ابرازی خود بصورت یکجا نمی باشند چنانچه حداقل 30% آنرا نقدا و بقیه را حداکثر ظرف مدت شش ماه (30/10/74) پرداخت نمایند در این صورت ظرف یک ماه پس از پرداخت آخرین قسط برگ مالیات قطعی صادر و به آنان ابلاغ خواهد شد, مضافا به این که صدور برگ مالیات قطعی در زمانهای مندرج در فوق موکول به ارائه شماره اقتصادی میگردد . در خاتمه یادآوری میگردد اتحادیه های صنفی موظفند واحدهای صنفی خود را در تنظیم و تکمیل اظهارنامه های مالیاتی راهنمائی و ارشاد نمایند و درصورت ضرورت کارشناسان حوزه معاونت درآمدهای مالیاتی نیز آمادگی هرگونه همکاری را دارند .
محمدعلی خوانساری عتیق- مجتبی آقابیگ پور - جلال عجائبی - غلامعلی شاهسوری - علی اربابی فر- محمدرضایزدی زاده - قاسمعلی شاکری